Taka ciekawostka z Praust. Pamiątkowa ceramika z wyścigu
Cadiner Rennen, która początkowo miała 3 km i prowadziła z Kadyn do Pęklewa
(Cadinen-Panklau). Automobilklub Zachodniopruski (Westpreussiche Automobilklub Elbing)stowarzyszenie było zapewne organizatorem zawodów. można też zaryzykować tezę, że (niezależnie od organizacyjnej funkcji elbląskiego klubu) wyścigi w Kadynach były rozgrywane z inspiracji rodziny Komnick, do której należały działające w pobliskim Elblągu w latach 1907-1927 ważne dla regionu zakłady Automobilwerke F. Komnick AG, Elbing.
Auta Komnick zwyciężyły w sierpniowych kadyńskich wyścigach w 1924 (kierowca Otto Komnick) i w 1927 (Hans Komnick)
Źródła niemieckie podają uzupełniające dane o wyścigu w roku 1927.
Otóż te zawody stanowiły prawdopodobnie jedną z prób wyścigu drogowego, prowadzącego z Kadyn przez Wysoczyznę Elbląską w stronę Żuław, potem z powrotem przez Elbląg, Pogrodzie i Tolkmicko do Kadyn. Pętla miała 177,6 km i była określana nazwą „Nürburgring Wschodu”, nawiązującą (nieco na wyrost) do otwartego kilka miesięcy wcześniej toru wyścigowego Nürburgring w Górach Taunus.
Klasyfikację generalną tego wyścigu wygrał Franz Todtenhöfer w belgijskim aucie Minerva.
Triumfator był przedsiębiorcą z Królewca, współwłaścicielem dużej firmy produkcyjno- handlowej
(m.in. rowery, motocykle, maszyny do pisania i do szycia, salon samochodów Opel).
Franz Todtenhöfer sam nadal siedział za kierownicą samochodu sportowego i regularnie brał udział w wyścigach samochodowych. W 1927 roku wziął udział w wspinaczce na wzgórze Cadin. Podejście na wzgórze ma zostać przygotowane przez ADAC na „Nürburgring of the East”. W klasie samochodów sportowych zajął pierwsze miejsce w samochodzie sportowym Minerva w teście górskim, najszybszy czas i ostatecznie również w klasyfikacji generalnej!
Cały tor wyścigowy miał ponad 177,6 km i prowadził przez szczyty Elbinger z Cadinen przez Lenzen, Pangritz, Damerau, Trunz, Neukirch-Höhe do Tolkemit iz powrotem do Cadinen.
Franz Komnick urodził się 27 listopada 1857 r. na Żuławach, w miejscowości Tropiszewo.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Franz_Komnick
+
http://www.lubieszewo.elblag.opoka.org.pl/?franz-komnick-kowal-z-lubieszewa,38
Był jednym z najbardziej zasłużonych przedsiębiorców dla przedwojennego Elbląga. Pracowity, ale również porywczy i apodyktyczny. Prywatnie uroczy człowiek, miłujący rodzinę i miasto. 160 lat temu, dokładnie 27 listopada 1857 r., na świat przyszedł Franz Komnick, przedsiębiorca niemiecki, konstruktor samochodów.
http://dziennikelblaski.pl/480380,Budowal-gospodarcza-potege-przedwojennego-Elblaga-Byl-patronem-obecnej-ul-Fabrycznej.html
Automobilfabrik Komnick AG Elbing.
Komnick wykupił w 1898 r. fabrykę maszyn rolniczych w Elblągu. W 1906 r. rozpoczął tam produkcję luksusowych aut rodzinnych dla miejscowych właścicieli ziemskich. Z racji ograniczonego popytu szybko przestawił się na produkcję ciężarówek, na bazie których konstruował różne pojazdy na potrzeby służb miejskich, m.in. autobusy i zamiatarki ulic.
W czasie I wojny światowej pojazdy Komnicka wykorzystywała armia niemiecka. Koniec wojny spowodował spadek zamówień, który próbowano przezwyciężyć ekspansją na chłonny rynek radziecki. Jeszcze przed wojną popularyzacji marki u naszych wschodnich sąsiadów sprzyjały nagrody w organizowanych w Rosji wyścigach i sprawdzianach wytrzymałości. Rajdowymi modelami samochodów często kierował syn fabrykanta, Otto Komnick. Dzięki dostosowaniu do warunków lokalnych, omnibusy Komnicka można było przed wojną spotkać nawet na ulicach egzotycznego Taszkientu - stolicy Uzbekistanu.
Kres karierze biznesmena, który w zatrudniał ponad 3,5 tysiąca pracowników oraz posiadał oddziały firmy w Szczecinie i Berlinie, ostatecznie położył wielki kryzys gospodarczy lat trzydziestych. Zmusił on Komnicka do rezygnacji z produkcji własnych modeli i poświęcenia się montowaniu wozów innych marek.
Jeden z twórców przemysłowego Elbląga i przedwojenny Patron tamtejszej ulicy Fabrycznej zmarł pod koniec 1938 r. Jego nagrobek na cmentarzu przy ul. Sadowej przetrwał wojenną zawieruchę. Niestety, podobnego szczęścia nie miał żaden z wyprodukowanych w Elblągu samochodów. Zachował się jedynie traktor będący własnością prywatnego kolekcjonera ze wschodnich Niemiec, a z bardziej prozaicznych pamiątek - włazy kanalizacyjne w niektórych pomorskich miastach.
Produkcja obejmowała też samochody wyścigowe. Znanymi kierowcami rajdowymi byli dwaj synowie Komnicka Bruno i Otto. Młodszego syna Otto zwano „Czerwonym Diabłem" (Roter Teufe1), po tym jak wjechał czerwonym autem ojca po schodach do środka kawiarni w Voge/sang (dzisiejsza Bażantarnia).
Czerwony Diabeł: Otto Komnick ze swoim samochodem wyścigowym
Synowie właściciela firmy, którzy byli w stanie to zrobić, biorąc pod uwagę swój wiek, już przemierzali miasto Elbing z prędkością 30-40 kilometrów na godzinę we wczesnych latach produkcji samochodów jego ojca. Syn Otto Komnick (zdjęcie powyżej), kierowca wyścigowy i „enfant terrible” rodziny Komnicków miał to szczególnie źle . Pewnego razu wjechał po schodach w Vogelsang swoim czerwonym speedsterem (zwanym Czerwonym Diabłem) , prosto do środka kawiarni, tak że goście musieli skoczyć w bezpieczne miejsce. W końcu cierpliwość ojca się złamała i wyrzucił swojego syna Otto. Następnie przed I wojną światową wyemigrował do USA.
Pojazdy z Komnicka nadal brały udział w różnych wyścigach. Na tym zdjęciu Otto Komnick, syn założyciela firmy, na Type 8/30 jest zwycięzcą wyścigu w Prusach Wschodnich - około połowy lat dwudziestych XX wieku.
Odnotowani zwycięzcy rajdu:
1924, Aug 17 Cadiner Mountains climb (East-Prussia) D ? Komnick, Otto ? Komnick 7.8 tax hp
1925, Aug 16 Cadiner Mountains climb (East-Prussia) D Zelmer, Hans (FTD) Steiger 10/50
http://www.kolumbus.fi/leif.snellman/hcw3.htm
1927, Aug 21 Cadinen-Plankau (East-Prussia), (3.000 km) D Komnick, Hans (FTD) Komnick
Steiger 10/50
https://de.wikipedia.org/wiki/Steiger_(Automobilhersteller)
+
https://vorkriegs-klassiker-rundschau.blog/tag/komnick/
+
https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/1,98579,21196138,komnick-rajd-sprzed-ponad-100-lat.html
+
http://www.kolumbus.fi/leif.snellman/hca2.htm
CADINEN 21.VIII.27/
Kadyny
W Gdańsku znajdowało się przedstawicielstwo handlowe firmy:
Komnick = Automobilfabrik F. Komnick, Elbing. - Dominikswall 12
Adresy motoryzacyjne w Praust:
https://praust.wordpress.com/category/adresy-motoryzacyjne-w-praust/
Rejestracja samochodów w ADAC:
Auto p. Johanessa Schulza nr. 345, mistrz budowlany mieszkający przy Danziger str. 6
Auto p. Georga Jahra nr. 435, właściciel fabryki maszyn mieszkający przy Dirschauer str. 29
Peters Autobusverkehr Danzig, Tel. 26187, Praust 86.
Lista referencyjna w broszurze zawiera również „ostatnio dostarczone autobusy”.
Przedsiębiorstwa komunalne, Insterburg (8), roboty komunalne, Marienburg, Westpr. (2), Städtische Werke und Straßenbahn, Königsberg, Pr. (1), Danzig, Langermarkt (8),
Peters Autobusverkehr Danzig-Praust (4)...
http://www.aefl.de/ordld/Komnick/Neu171204/04/komnick_4.htm
+
http://www.aefl.de/ordld/AK-Cadinen071204/cadinen3/cadinen.3.htm
+
https://masovia-todtenhoefer.jimdofree.com/geschichte/
+
http://www.suchacz.eu/news.php?readmore=3554
+
https://historia-wyzynaelblaska.pl/kadyny.html
+
https://www.heimatfreundeweibern.de/wordpress/wp-content/uploads/2019/08/Der-N%C3%BCrburg-Ring-1927-Teil-1-kom.pdf
http://www.lubieszewo.elblag.opoka.org.pl/?franz-komnick-kowal-z-lubieszewa,38
http://eswiatowid.pl/Aktualno%C5%9Bci/tabid/158/ItemId/33038/Default.aspx
https://vorkriegs-klassiker-rundschau.blog/tag/komnick/
