Historia zaklęta w nazwach pruszczańskich ulic
Nazwy ulic, a także placów, budynków i obiektów użyteczności publicznej, nawiązujące do wydarzeń historycznych, po roku 2016 musiały zostać poddane gruntownej analizie pod kątem propagowanych przez nie idei. Proces ten objął także nasze pruszczańskie nazewnictwo, które mogłoby w jakikolwiek sposób nawiązywać do ustroju totalitarnego.
Dnia 10 lipca 2017 roku przewodnicząca Rady Miasta Pruszcza Gdańskiego w związku z XXXVI zwyczajną sesją wnioskowała na temat doprecyzowania nazw ulic i placu funkcjonujących w Pruszczu Gdańskim:
- Placu Wolności,
- ulicy 24 Marca,
- ulicy Obrońców Pokoju.
Zgodnie z Ustawą z dnia 1 kwietnia 2016 o zakazie propagowania komunizmu lub innego totalitarnego ustroju przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej należało doprecyzować lub dokonać zmian nazw ulic, które upamiętniają osoby, organizacje lub wydarzenia symbolizujące komunizm bądź ustrój totalitarny. Według zaleceń Instytutu Pamięci Narodowej nazwy ulic nie wymagają zmiany, o ile samorząd przyjmie uchwałę precyzującą przedmiot upamiętnienia, aby nie budził on wątpliwości interpretacyjnych, uchwała podlega normom ustawy. Ponieważ w protokołach z 1977 roku Miejskiej Rady Narodowej w Pruszczu Gdańskim brak było uzasadnienia przy nadaniu nazw wymienionych ulic i placu, podjęto starania o doprecyzowanie nazw pruszczańskich ulic.
 |
Fragment z protokołu Miejskiej Rady Narodowej w Pruszczu Gdańskim z dnia 28 kwietnia 1977 roku z sali konferencyjnej Komitetu Miejskiego PZPR w Pruszczu Gdańskim.
Plac Wolności
Uzasadnienie do pruszczańskich uchwał z 2017 roku: „Nazwa placu upamiętnia wydarzenia z 7 marca 1807 roku. Tego dnia polscy powstańcy wspierający wojska napoleońskie po krwawej walce wyparli z terenu Pruszcza stacjonujący tu oddział Prusaków. Pruszcz został zajęty przez wojska napoleońskie, w skład których wchodziły oddziały polskie”.
Walki o Gdańsk 1807. Oblężenie Gdańska w dniach 19 marca–24 maja 1807 r. Francuskie okrążenie i zdobycie Gdańska w wojnie IV koalicji kampanii napoleońskich 19 marca 1807 r. Około 27 tys. Francuzów pod dowództwem marszałka Lefebvre'a oblegało około 11 tys. żołnierzy pruskich i rosyjskich pod dowództwem marszałka Kalckreutha, stacjonujących w Gdańsku [1].
Pomnik na Placu Wolności kojarzy się mieszkańcom z pomnikiem umieszczonym w małej przestrzeni parkowej. To pomnik wojenny (Kregendenkmal Praust), upamiętniający żołnierzy niemieckich poległych podczas I wojny światowej, odsłonięty na pruszczańskim rynku 23 sierpnia 1922 [2].
Ulica 24 Marca
Uzasadnienie do pruszczańskich uchwał z 2017 roku: „Nadanie nazwy związane jest z upamiętnieniem daty wybuchu insurekcji kościuszkowskiej. W dniu 24 marca 1794 roku na rynku w Krakowie miało miejsce zaprzysiężenie Tadeusza Kościuszki na naczelnika oraz ogłoszenia aktu powstania, skierowanego przeciwko carskiej Rosji”.
Załącznik do uchwały o zmianach nazw ulic w Pruszczu Gdańskim z dnia 2 lipca 1992 roku.
Ulica Obrońców Pokoju
Uzasadnienie do pruszczańskich uchwał z 2017 roku: „Nadana w celu upamiętnienia polskich żołnierzy, uczestników misji pokojowych i stabilizacyjnych w ramach działań z Organizacją Narodów Zjednoczonych pełniących służbę w celu przywrócenia pokoju i stabilizacji w krajach objętych wojną”.
Polska Lotnicza Eskadra Pomocy Etiopii – PLEPE [3].
Źródła:
Archiwum Państwowe w Gdańsku Oddział w Gdyni, protokoły z sesji Miejskiej Rady Narodowej z 28 kwietnia 1977 roku, 2 lipca 1992 roku.
Bracia diabła. XIX-wieczna gdańska jednostka wojskowa, https://praust.wordpress.com/2018/01/18/bracia-diabla/.
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 roku o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego...,https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20160000744
[1]
Walki napoleońskie o Gdańsk 1807, https://stock.adobe.com/au/images/siege-of-danzig-prussia-today-poland-1807-napoleonic-wars-antique-illustration-1890/313422089.
[2]
Kriegendenkmal Praust,
http://wolneforumgdansk.pl/viewtopic.php?t=103&sid=d46c5e0c4460f4a6422c1eb7cc9f0686.
[3]
Polska Lotnicza Eskadra Pomocy Etiopii – PLEPE, http://skmponz.szczecin.pl/ple.
