Punkt widokowy przy zbiorniku wodnym Stara Orunia. Polemika do zdjęcia z Faktopedii.

 Punkt widokowy przy zbiorniku wodnym Stara Orunia,

a dokładniej punkt widokowy im. prof. Jerzego Sampa, historyka literatury, pisarza, miłośnika Gdańska.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Samp

 Trafiliśmy na zdjęcie, które pojawiło się na Faktopedii, a wygląda tak:

https://www.facebook.com/FaktopediaPL/posts/3855318234492536

Pod informacją znajduje sie szereg prześmiewczych komentarzy, Tak wykonane zdjęcie, z krótką perspektywą, widocznym obok polem, wykadrowaniem na średnie plany, na krzewa, sad i niewielką, podniesioną balustradę, wraz z dodanym kierunkowym komentarzem, może wywoływać taki efekt.

A nam  wpis z Faktopedii kojarzy sie z takim rysunkiem:

I nie zgadzamy się z tym satyrycznym wpisem. 

 Widok mamy taki:

Dla osób, które nie znają tego miejsca, oraz tych, którzy krótkowzrocznie oceniają ten punk widokowy, zostawiamy ten poniższy materiał, aby wskazać walory tego miejsca, jako jednego z ciekawszych miejsc do obserwacji Żuław i Zatoki Gdańskiej, Oruni oraz Gdańska. 

Widok na teren obecnie (w skróconej perspektywie, jaka sugerowana jest w memie Faktopedii)

Nie znamy kwoty za jaką wybudowano ten obiekt. Czy były to absurdalne koszty?  Nie wnikamy. Możemy sugerować dociekliwym, aby przyjrzeć się inwestycji dotyczącej odnowy  tych terenów, a dotyczyły naprawy Zbiornika Stara Orunia. 

Miejsce wybudowania "pomostu", to obecny skwer przy  Rezerwuarze Stara Orunia/ Wasserbehälter Ohra/ Zisterne Ohra/ Wasser Hochbeh.

Na dawnej mapie oznaczony Wbh. Położony na skarpie przy dzisiejszej ul. Kampinowskiej (ponad ulicą Nowiny) Zbiornik Stara Orunia uruchomiony został w 1869 roku. Wraz z ujęciem wody w Pręgowie i magistralą pręgowską długości 14 km dał początek nowoczesnemu systemowi wodociągowemu w Gdańsku.

https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=ORUNIA

25 VII 1868 roku Zarząd Miasta podpisał (po przetargu) kontrakt z berlińską filią angielskiej firmy J. und A. Aird (Alexander Aird) na budowę w Pręgowie ujęcia wody dla Gdańska o wydajności około 100tysięcy m³ na dobę, a także rurociągu (długości około 14 km) doprowadzającego wodę do retencyjnego zbiornika wody na Oruni (z dobowym zapasem wody dla miasta), a następnie do głównej sieci miejskiej ( Prangenauer Quellwasserleiturg)

System wodociągowo-kanalizacyjny Gdańska był pierwszym w Europie systemem całościowym: od ujęcia, przez sieci wodociągową i kanalizacyjną, centralną pompownię ścieków, oczyszczalnię i monitorowany odbiornik ścieków. System składał się z drenażowego ujęcia wody w Pręgowie, skąd czysta woda spływała grawitacyjnie magistralą wodociągową do zbiornika wody Orunia i dalej do budynków w obrębie fortyfikacji miejskich

2004

2010

2016

2018

Oruńska świątynia wody, "Rury von Wintera".

Pręgowskie ujęcie wody usytuowano na wzniesieniu 110 m n.p.m. Woda, spełniająca wszystkie wymogi sanitarne spływała stamtąd sprowadzonym z Anglii żeliwnym rurociągiem o średnicy 418 mm. Działa do dzisiaj! Na 14 kilometrze magistrali wodociągowej zbudowano potężny zbiornik na 5 tysięcy metrów sześciennych wody.

https://www.giwk.pl/o-nas/aktualnosci/trwaja-prace-na-zbiorniku-wody-stara-orunia

Wracamy do punktu widokowego.

Ustawiony na wysokości pierwszych 30- 60 metrowych skarp wysoczyzny żuławskiej, nad poziomem morza. Najbliższa okolica w bliskim widoku Faktopedii, do około 100 metrów przed nami to pole, ostro schodzące od 30 do 45 stopni w dół.   Poniżej tej dość pokaźnej góry, w porównaniu do rozlewisk żuławskich, osiągających stan depresyjny, znajduje się Kanał Raduni, wybudowany z inicjatywy Zakonu Krzyżackiego.

Widok z punktu widokowego na skwer oraz Rezerwuar Stara Orunia obecnie. 

oraz na najbliższy gdański widok:

Zasięgi widoczności z punktu oruńskiego. 

http://zph.org.pl/userfiles/zphorgpl/file/wydawnictwa%20pdf/Delta%20Wisly.pdf

Na lewo widok w kierunku na zalesione wzgórza Parku Oruńskiego ( Hoene Park)

i Wzgórza Pięciu Braci. Wysokość wzgórza wynosi 41 m n.p.m. , tworzy razem z Glinianą Górą i Górą Łez małą pradolinę Potoku Oruńskiego. Miejscowa legenda spisana przez prof. Jerzego Sampa głosi, że na wzgórzu tym zwanym w czasach schyłku pogaństwa Dębową Górą, mieszkało pięciu bardzo zamożnych braci będących właścicielami Oruni. Trzymali oni w warowni na szczycie tegoż wzgórza odizolowaną od świata siostrę imieniem Orana. 

Czytaj więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3ra_Pi%C4%99ciu_Braci#Legenda

Widok w kierunku na Gdańsk. Wzgórze Pięciu Braci. z widoczną wieżą kościoła Mariackiego oraz Ratuszem Głównego Miasta.

( wysokość wieży KM do kalenicy wynosi 78 metrów) Więcej: Korona Starego Gdańska: https://praust.wordpress.com/2018/05/25/korona-starego-gdanska/

Dawny widok na Orunię( Ohrę) z tych rejonów. 

Widok na Orunię, 1869 rok, podkolorowany.

https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=ORUNIA

Widok współczesny, Orunia, wieża kościoła  św. Jana Bosko, a w oddali, we mgle most wantowy nad Martwą Wisłą.

Kierunki widoku na Orunie w kierunku na Gdańsk:

Nie, nie widać stąd Torunia( nie ten kierunek), ale w pogodne dni dostrzeże się Zatokę Gdańską, Most Wantowy na Martwej Wiśle, być może z konkretnym obiektywem Nowy Dwór Gdański.

Przekopu na Mierzei stąd nie widać, ale może kiedyś jak wybuduje się wyższy punkt widokowy, będzie taka szansa. 

Punkt widokowy przy zbiorniku wodnym Stara Orunia.

Mimo niezbyt okazałej budowli, punkt widokowy przy Rezerwuarze Stara Orunia, według nas, spełnia się w roli ciekawego miejsca do dalekich obserwacji, a nie tylko pobliskiego, idącemu ku dołowi pola.

Zresztą, sprawdźcie i oceńcie kiedyś sami. 

Widok w kierunku na Zatokę Gdańską z sąsiedniego wzgórza, bliżej Maćkowych.

Inne punkty widokowe.

Sobowidz.

Zapewne lepiej prezentuje się wieża widokowa na wzniesieniu w Sobowidzu:

Zdjęcie: https://bajkiempopolsce.pl/kraina/kociewie/otwarcie-sezonu-rowerowego-2020-czyli-jak-to-jest-poczuc-wiatr-we-wlosach/

Wysokość umiejscowienia ok 80 m. n.p.m. Z tej wieży można oglądać Jezioro Sobowidzkie ( Muhlen- Teich), przepływowe rzeki Styna, a w jesienne dni na drugim brzegu widoczny jest kompleks po zamkowy, na zamkniętej strefie dawnej fabryki cukrowej. 

Gdańsk Góra Kozacka

Wyższa wieża, 17 metrowa, znajduję sie na okolicznym wzniesieniu  Górze Kozackiej. Wysoka, gdyż wokół jest las i zabudowania. Wzniesienie morenowe o wysokości 75,4 m n.p.m. plus dodatkowa 

17 metrowa wieża.  Teren historycznie rozpoznany z walk podczas wojen napoleońskich. 

https://praust.wordpress.com/tag/wzgorze-armatnie/

Wracając  do tematu wzniesienia z "widokiem na nieużytki Oruni". Te wzgórza to teren, o który kiedyś zajadle walczono. Opanowanie wzniesień wokół Gdańska, zawsze sprzyjało żołnierzom w ataku i względnej kontroli nad tym miastem. Były to naturalne punkty widokowe, z których był doskonały widok, aż do Zatoki Gdańskiej, Dodatkowe wrażenia na wzgórzach potęguje widok na depresyjne Żuławy Gdańskie! Od Oruni, poprzez rejon dawnej wieży widokowej w Lipcach, aż do Świętego Wojciecha, istnieje wiele ciekawych, naturalnych punktów do obserwacji niżej położonych terenów. To tutaj stoczyły sie ciężkie boje podczas wojen napoleońskich. 

1807 rok

https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Danzig_(1807)

1813 rok

https://praust.wordpress.com/2018/01/18/bracia-diabla/

Okopy wokół wzgórz gdańskich 1813 rok. Potężny ostrzał artyleryjski i rakietowy( race podpalające) podczas końcówki walk o napoleoński Gdańsk, podpalenie spichlerzy, spowodował poddanie się miasta. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Danzig_(1813)

Gdańsk, Biskupia Górka 1945

Najbliższy rejon wzniesień to Biskupia Górka na 60,8 m n.p.m. Opanowanie Bischofsberg pozwoliło wojskom radzieckim na sprawniejsze kierowaniem atakiem artyleryjskim i wyniszczającym Danzig/ Gdańsk w marcu 1945 roku. 

Pruszcz Gdański marzec 1945 rok:

Przykładem mniejszego wzniesienia, może być wzgórze 21,50 metrów nad poziomem  morza w Pruszczu Gdańskim, w tej samej linii wzniesień co Rezerwuar Stara Orunia.  Po dotarciu wojsk radzieckich w marcu 1945 roku z Rottmansdorf( Rotmanka) do Praust( Pruszcz), pozwoliło na moment w panowaniu nad rozległym terenem żuławskim, od widocznego Gdańska, aż do kanałów w Lędowie, Grabinach Duchownych, z widokiem na miasto Praust. Tylko szybka interwencja i ostrzał przez Niemców z wyższych pagórków Świętego Wojciecha( 65 m n.p.m.), spowodował rozproszenie sowietów w tym rejonie.

https://praust.wordpress.com/2015/09/29/armia-sowiecka-w-praust/

Możliwość kontroli taktycznej terenów:

To tyle, dziękujemy za uwagę. 

Dziękujemy Pani Annie za pomoc w realizacji tego materiału.

======================

TOP 4 wg. Top 7 naturalnych punktów widokowych w Gdańsku #2
https://7zdjeczgdanska.pl/2020/06/top-7-naturalnych-punktow-widokowych-w-gdansku-2.html
+
https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Zbiornik-Stara-Orunia-nowa-atrakcja-poludnia-Gdanska-n126170.html

+
https://www.gdansk.pl/wiadomosci/zbiornik-wody-stary-sobieski-zobacz-jego-niezwykle-wnetrza,a,113412

+

https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Zwiedzilismy-wnetrze-zbiornika-Stary-Sobieski-n123051.html
+

https://www.gedanopedia.pl/?title=WODOCI%C4%84GI

+
https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=ZBIORNIK_WODY_STARA_ORUNIA
+

https://pl.wikipedia.org/wiki/Eduard_Friedrich_Wiebe

+

https://informator-pomorza.pl/artykul/giwk-otwiera-historyczny-zbiornik-wody-stara-orunia

+

https://historyk.eu/wpis/historia-gda%C5%84skich-wodoci%C4%85g%C3%B3w-si%C4%99gaj%C4%85ca-xiv-w

+

https://de.wikipedia.org/wiki/Hochbeh%C3%A4lter

+

https://web.facebook.com/Ocalic.od.zapomnienia.Praust/photos/a.1956132207944764/2622415894649722/?type=3

+
https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=AIRD_ALEXANDER

+
http://www.kolbudy.pl/poznaj-kolbudy/pregowo/158-ujecie-wody-pregowo
+
http://nandi.pl/index.php?go=zdj_ruiny13
+
https://www.giwk.pl/o-nas/aktualnosci/trwaja-prace-na-zbiorniku-wody-stara-orunia

+

https://pl.wikipedia.org/wiki/Biskupia_G%C3%B3rka

+
https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/tag/zbiornik-wody-stara-orunia/
+
https://www.gdansk.pl/historia/rury-von-wintera,a,133745
+
http://www.tchik.com.pl/archiwum/2016/7/pamiecwody.pdf