Łączna liczba wyświetleń

środa, 25 października 2017

Dwa baseny w Praust. Badeanstalt 1909 i Kameradschaftshaus 1938

Dwa baseny w Praust
 Chcielibyśmy zwrócić uwagę na pewną nieścisłość która pojawiła się w publikacjach o historii naszego miasta. Na temat funkcjonowania w Praust dwóch basenów zwraca uwagę Piotr Wójcik, tłumacz niemieckiego oraz pasjonat historii z grupy Praust 44/ Pruszcz 45.
Wpis z Kronik Hoffmanna o powstaniu kąpieliska, Chronik des Dorfes Praust Kreis Danziger Höhe : Sammlung der unter dem Titel "Aus vergangen Tagen" im "Anzeiger für Praust, Ohra und Umgegend" erschienen Aufsatze nach amtlichen Quellen / verfasst von W. Hoffman.:




Najczęściej o basenie mówi się o znajdującym się na terenie obecnego Domu Kultury <CKiS-u>


A tak naprawdę mieliśmy takie dwa obiekty !
W dotychczasowych publikacjach Jacka Ciarkowskiego „Przewodnik po Pruszczu Gdańskim” oraz „ Pierwszy był Pruszcz” możemy przeczytać informację iż powstały tam obiekt został udostępniony w 1909 roku. Podobne informacje czytamy książce " Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku" pod red. Błażeja Śliwińskiego. I tu chyba wymieszano dwa wątki!!!



Po kilkukrotnej analizie dokumentów stwierdzamy iż nie jest możliwe by basen przy obecnym CKiS –ie zbudowany i oddany został do użytku w 1909 roku. Wprawdzie Hoffmann w swojej kronice przywołuje taką datę, jednak wg. nas chodzi tu zupełnie o inne miejsce..




Było to  otwarcie kąpieliska w 1909 roku wraz z basenem ( Badeanstalt ), które znajdowało się przy obecnej restauracji u Jakuba. Mieściła się tam szkoła z salą gimnastyczną położona przy samym kanale Raduni. 









Fakt ten można potwierdzić czytając opis” Spaziergang durch Praust” na stronie internetowej Axela Katinsa,

gdzie młody Günther Lang oprowadza nas po Praust i opisuje szkołę ( Würfelstr. 36), salę gimnastyczną ( Turnhalle ) i właśnie wspomniane kąpielisko
 ( Badeanstalt ), które zresztą istniało jeszcze po wojnie. Prawdopodobnie zostało zlikwidowane w latach 40-tych lub na początku 50-tych.

" Dalej idzie się obok domu rodziny Gust.Helmuta nie widzę ale na prawo w szkole małżeństwo dozorcy Hannemann myje okna. Witam się i idę do sali gimnastycznej.
Patrzę na kąpielisko(łaźnie) ale tam nic się nie dzieje. Moja droga prowadzi dalej przez dziedziniec szkolny do młyna Weigle. Na dziedzińcu młyna panuje żwawy ruch.
Za młynem pojawia się wzgórze Plapperberg. Po drugiej stronie kościół. Pastor Walter wchodzi właśnie do kościoła. Teraz dochodzę do Gischkauer Straße."


Jan Daniluk​ przesłał fragment gazety, DNN z sierpnia 1918 r.
Basen był koło szkoły . W tekście podano lokalizację.



https://web.facebook.com/Ocalic.od.zapomnienia.Praust/posts/2712403625650948

Ważna wiadomość poszukiwawcza od Jana Daniluka.
Informacja na temat kąpieliska, basenu przy dawnej szkole nr.2!
Dla porównania rozmiary basenów przy DK- 25X 10m oraz
Kanał Nowej Raduni. 10x 50m
https://www.facebook.com/Ocalic.od.zapomnienia.Praust/photos/a.1972381379653180/2712403672317610/?type=3&theater



https://praust.wordpress.com/category/dwa-baseny-w-praust/

Detal, znaleziony podczas przeglądania "Danziger Neueste Nachrichten" z
 sierpnia 1918 r.
Na początku tego miesiąca w Pruszczu, na tamtejszej pływalni gminnej
 (Gemeindebadeanstalt) zorganizowano imprezę sportową (pływacką) okręgu
północno-wschodniego Niemieckiego Związku Pływackiego.

Przy okazji podano wymiary basenu (50 m. długości, 10 m. szerokości
i 3 m. głębokości) oraz rok budowy: 1909 r.

Ciekawostka: Pruszcz i okolice miały (wg tej notki prasowej) b. wysoki
stopień młodzieży, która potrafiła pływać. Regulanie, od wspomnianego
1909 r., organizowano w okolicy na basenie kursy pływackie dla okolicy.

źródło: "Danziger Neueste Nachrichten", 6.08.1918, nr 182, 1. Beilage.







Czy na tym zdjęciu widać fragment plaży?




I widok w latach 2005


Z basenem przy starej szkole wiąże się historia Polaków zatrzymanych przez Niemców w 1939 roku.


Prezentowaliśmy już mniej znane zdjęcie z upokorzenia i zatrzymania rodaków, którym Niemcy nakazali uklęknąć do zdjęć.




Co ma z tym wspólnego wspomniany basen?
Otóż z książek napisanych przez panią Józefę Krośnicką oraz przez pana Grzegorza Boguna dowiadujemy się że ten basen miał być polskim morzem dla torturowanych.


Z posiadanych przez nas zdjęć lotniczych ówczesnej cukrowni i okolic wykonanych w 1929 roku widać w tym miejscu zarośnięte łąki i nieużytki, więc nie ma możliwości by był tam widoczny na górnym zdjęciu basen z boiskiem, fontanną :
i całą infrastrukturą.




 Dużo informacji daje nam także zdjęcie otrzymane od historyka Jana Daniluka na którym widać dokładnie jak wyglądał plac przed budynkiem  obecnego CKiS-u:
Możemy domyślać się, że zdjęcie pochodzi z lat 1938-44, więc można przyjąć iż cały teren wraz z basenem powstał najwcześniej w połowie lat 30-tych.
Dodatkowo brak zabudowy Domu Kultury na mapach z tamtego okresu mimo że ich aktualizacje są datowane nawet na 1944 rok( wg. nas błędnie) Na mapie widoczne jezioro trzcinowe Rohrsee:



W 1938 roku otwarto przedszkole na obecnej ulicy Kochanowskiego i było to jedno z najnowocześniejszych i największych placówek na Pomorzu.





Najprawdopodobniej w tym samym czasie otwarto obecny Dom Kultury wraz z infrastrukturą sportową. Dom Kultury był  wtedy tzw Kameradschaftshaus (dom koleżeński III Rzeszy,  siedziba NSDAP,  od lat 30-tych był miejscem spotkań członków)
Zdjęcia basenu najprawdopodobniej pochodzi z otwarcia tych placówek. To drugie i nieznane do tej pory zdjęcie basenu, które ostatnio podesłał nam pan Jan Daniluk

http://www.jandaniluk.pl/pl/







Pozostałości po basenie na terenie Domu Kultury








 Widok porównawczy z podstrony Było/ Jest: 
http://praust.blog.pl/category/bylo-jest-praust-pruszcz-gdanski/





Ciekawostka, temat pruszczańskich powodzi:
http://praust.blog.pl/category/prausterskie-powodzie/
Zalane tereny przy Domu Kultury:






Na koniec kilka odnośników współczesnych na temat budowy basenu z budżetu obywatelskiego:

Aussenarbeitslager Russoschin bei Praust, Reichsbahn Russoschin (zewnętrzny obóz pracy Rusocin)

      Aussenarbeitslager Russoschin bei Praust, Reichsbahn Russoschin (zewnętrzny obóz pracy Rusocin) W 2015 roku podczas poszukiwań dokumen...